louis tavecchio

'Gevangen in moederschapsideologie'

louis tavecchioToegegeven, in een spitsvondig moment hadden we deze uitspraak zelf op onze naam kunnen schrijven. Maar, ere wie ere toekomt, het is Louis Tavecchio, hoogleraar kinderopvang te Amsterdam, die in het universiteitsblad Folia uithaalt naar het zogeheten moederschapsfundamentalisme. ‘Ik wijt de twijfelachtige houding tegenover kinderopvang aan de in Nederland heersende moederschapideologie’, zegt de prof. ‘Diep in hun hart vinden veel ouders dat een kind thuis opvoeden het beste is, liefst met een hoofdrol voor de moeder’.

Vergrijzing
Omdat in Nederland een akelig laag percentage van de vrouwen werkt en de vergrijzing alsmaar toeneemt, is het sinds enige tijd tot de politiek doorgedrongen dat er meer vrouwen aan het werk moeten. Vandaar dat de Tweede Kamer vorig jaar een voorstel van VVD-er Van Aartsen en PvdA-leider Bos aannam dat basisscholen verplicht om vanaf 2007 gratis kinderopvang aan te bieden. Het idee van de politici is dat daarmee alle moeders ‘massaal’ aan het werk kunnen. Of dat gaat lukken is nog maar zeer de vraag. Uit een recent onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) bleek eerder al dat moeders geen vertrouwen hebben in de kwaliteit van de kinderopvang: kinderen horen thuis onder moeders rok en nergens anders.

Ad hoc-oplossingen
Kinderopvang-expert Tavecchio heeft er weinig fiducie in dat deze opvattingen snel zullen veranderen, zegt hij in het interview. ’Kinderopvang moet concurreren met het ideaalbeeld van ouders. Ze verwachten dat kinderopvang net zulke geweldige opvoeding levert als het supergezin. Anders voelen ze zich schuldig.’ Gezien de traditionele opinie van de Hollandse moeder, zal gratis kinderopvang zeer zorgvuldig moeten worden ingevoerd, volgens de hoogleraar. De geesten moeten er als het ware rijp voor worden gemaakt. Echter: ‘De politiek kiest voor economisch voordelige “ad hoc-oplossingen”, en stelt het belang van het kind niet voorop.’ Een baan als leidster bij een crèche wordt volgens hem gezien als een soort Melkert-baan, een leegstaand lokaal als een ‘creativiteitsruimte’. ‘Zo ga je toch niet met kinderen om?’

Tuttig
Ook ouders komen er in het interview slecht vanaf. Volgens Tavecchio kijken die bij het uitzoeken van een crèche alleen maar naar de kortste wachtlijsten. ‘Ouders besteden vaak meer tijd aan het boeken van een vakantie dan aan het uitzoeken van een crèche,’ vindt hij. En huilende kinderen zijn voor onze kritische moeders not done. Tavecchio denkt er het zijne van: ‘Ik respecteer hun moedergevoelens, maar persoonlijk vind ik hun gedrag wat tuttig. Doorgaans is je kind vijf minuten later weer aan het spelen.’

Scandinavisch voorbeeld
Hoe het dan wel moet? De hoogleraar weet het wel: we moeten Zweden en Denemarken gaan kopiëren. Bij onze Scandinavische buren zitten kinderen van alle leeftijden en uit alle lagen van de bevolking door elkaar en zijn de vrouwen wél massaal aan het werk. ‘Natuurlijk zijn de kinderen ’s avonds blij om hun ouders weer te zien, maar ik heb gezien dat ze ook enorm genieten van die wereld zónder ouders.’ Daarom is Tavecchio groot voorstander van de zogenaamde brede school, naar Scandinavisch model. De hoogleraar beseft echter dat het moeilijk zal worden om de politiek te overtuigen van zijn gelijk. De liberalen en het CDA maken dankbaar gebruik van de heersende argwaan tegen kinderopvang. Tavecchio weet het. ‘Ze plakken er de stempel “staatsopvoeding” op, en dan is het afgelopen met de discussie. Jammer.’