Hoe terecht is het geklaag over de bezuinigingen in de kinderopvang?

Kinderopvangbedrijven, ouderorganisaties en politici klagen steen & been over de nieuwe bezuinigingen in de kinderopvang. Maar, volgens een tot op heden onderbelicht gebleven rapport kan er nog minstens 27 miljoen euro en wellicht 269 miljoen euro worden bespaard op de overheidsuitgaven aan kinderopvangtoeslag. Hoe? Nou ja gewoon, door het oneigenlijk gebruik aan te pakken.

Door superlatieven heen
Het kabinet bezuinigt een paar procentjes op de kinderopvang en direct is de wereld te klein. Even constructief meedenken over hoe deze uit de hand gierende kostenpost een tikje terug kan worden geschroefd, is er niet bij. Integendeel, de tegenstanders zijn al door hun superlatieven heen – zo oorverdovend wordt er gejammerd. ‘De hele kinderopvangbranche wordt om zeep geholpen,’ roept Terry Aurik van gastouderbureau Parentis dit weekend in het FD. En in NRC voorspelt de belangenvereniging MO groep Kinderopvang dat 100.000 moeders gaan stoppen met werken omdat ze zelf de boterhammen weer gaan smeren. Ja, ‘moeder worden teruggeknuppeld naar het aanrecht!’ twitterde GroenLinks.

Wilderiaans gepreek
Wilderiaans gepreek voor het eigen parochietje. Moeders worden helemaal nergens naar terug geknuppeld, al wordt de kinderopvang tien keer zo duur. De laatste jaren is er door respectabele instituten als het Centraal Planbureau en het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) onderzocht verricht naar de relatie tussen arbeidsdeelname van vrouwen en kosten van de kinderopvang. En wat blijkt?Dekosten spelen nauwelijks een rol bij de overwegingen van jonge moeders om al dan niet te gaan werken. ‘We vinden geen significante relatie tussen prijs van de kinderopvang en de arbeidssituatie (participatie en uren) van vrouwen,’ staat er letterlijk in de Emancipatiemonitor van het SCP. ‘De relatie is zelfs nauwelijks aan te tonen, zegt Wil Portegijs van SCP.

Kwestie van principe
Je kinderen wel of niet naar de formele professionele kinderopvang sturen, is voor Nederlandse ouders geen kwestie van geld maar van principe. Je bent er voor of je bent er tegen. En de (wrange) grap is dus ook: als moeders hun kinderen meer uren bij de zwaar gesubsidieerde crèche onderbrengen, gaan ze zelf nìet méér werken. Balletje slaan, koffie drinken zonder kinderen erbij, shoppen. De shoppersubsidie, zo staat de kinderopvangbijdrage in KDV-jargon bekend – meldde NRC afgelopen zaterdag.

Doortimmerd voorstel
Het is ze allemaal van harte gegund hoor. Maar, GroenLinks & co, stop svp met het oproepen van leugenachtige beelden als zouden honderdduizenden vrouwen gedwongen worden hun werk op te geven. Pak al die SCP-rapporten er eens bij en kom met een echt >doortimmerd voorstel dat uitgaat van rechtvaardigheid: de subsidie wordt alleen nog verstrekt aan ouders die kunnen aantonen dat zij betaald werk verrichten op de dagen dat hun kind op de crèche zit. Of mogen we de huurtoeslag ook besteden aan de afkoop van een tweede huis?

Miljoenen besparen
Technisch onhaalbaar? Volgens dit tot op heden nog onderbelicht gebleven onderzoeksrapport, in 2009 in opdracht van het ministerie van Onderwijs uitgevoerd door de Deloitte en beleidsanalysebureau Marc Pomp , is de haalbaarheid in technisch opzicht geen enkel probleem. Kwestie van koppelen van bestanden dus UWV en Belastingdienst. Eenmalige realisatiekosten: ca 4 ton. Jaarlijkse beheerskosten: € 34.500.  De onderzoeksbureaus hebben ook berekend wat de koppeling aan besparingen kan opleveren. Niet alleen door het proces te verbeteren maar ook doordat de kraan onterecht uitgekeerde toeslagen kan worden dichtgedraaid. Kraan? Zeg maar rustig sluis. ‘Er zijn indicaties dat er gebruik wordt gemaakt van de regeling door ouders die maar enkele uren per maand werken, maar wel 800 uur kinderopvangtoeslag op jaarbasis claimen,’ noteert het rapport. De onderzoekers gaan er vanuit dat 12 procent van de ouders teveel claimt. Dit leidt tot mogelijke besparingen van 27 miljoen tot 269 miljoen euro. Toch interessant, in deze tijden van broekriem aanhalen.