Weg van Van Rhijn

Met een uitgekiende PR-strategie presenteerde Patrick van Rhijn onlangs zijn autobiografische debuutroman Weg van Lila. Onderwerp: sexverslaafde muziekproducent wordt vader en voert na een scheiding een verbeten strijd om de zorg voor zijn kind. IkVader vroeg journalist Henk Riemersma, zelf een gescheiden vader, om het boek te lezen en te recenseren. Is hij helemaal weg van Van Rhijn? ‘Tweederde van het boek staat stijf van MTV jargon en slappe tegeltjes-voor-aan-de-muur-taal.’

Batman
Ik heb wel eens geroepen dat het mij maar weinig uitmaakt hoe de problematiek van de verstoten vader aan de orde wordt gesteld, áls het maar gebeurt. Of dit nu is door een Batman die van de publieke tribune de Tweede Kamer inspringt, door een petitie in de krant of door minister Donner met zijn halfslachtige pogingen het wetsontwerp inzake scheiding en ouderschap bij te vijlen. Wat ik al zei, het kan me niet schelen hoe, als er maar publiciteit aan gegeven wordt. Vandaar dat ik verheugd was te vernemen dat de netelige positie van de gescheiden vader nu, via een voor Nederland relatief nieuwe uitingsvorm, wordt belicht: via de ‘autobiografische roman’. Weg van Lila is geschreven door Patrick van Rhijn, bij sommige mensen misschien wel bekend van MTV en TMF waar hij als producer werkte.

Tegeltjes-aan-de-muur taal
Als auteur verloochent Patrick zijn achtergrond niet. Uit het boek blijkt dat het achter de schermen bij deze zenders er al net zo toegaat als er op – en Patrick pakt flink uit om het tv-wereldje neer te zetten. Tweederde van het boek staat stijf van MTV jargon en slappe tegeltjes-voor-aan-de-muur-taal. Ik noem er een paar: ‘Zover als mijn oog reikt, zie ik babes, borsten, benen, billen, buiken, boezems en nog meer bijzonders.’ (Alliteratie!) Onmiddellijk gevolgd door de observatie dat de dames er ‘allemaal even fris, fruitig, femme en fatale’ uitzien. En wat te denken van de vondst: ‘In het stadion van de liefde heeft niemand een seizoenskaart’ en Cruijff’s aforisme ‘Elluk voordeel hep ze nadeel’ staat er wel twee keer in. Bijzonder is ook: ‘Als ogen konden uitkleden zat ze hier nu poedelnaakt’. Dit laatste gaat over de bimbo bij wie hij een kind verwekt, een vrouw die alle bovenstaande b’s bezit – behalve de belangrijkste b van brains, getuige de postnatale depressie waar ze in belandt: ‘Ik ben drieëntwintig, zit de hele dag kansloos thuis met een kind en ik ben getrouwd. Mijn leven is over.’ En zo treurt ze nog een tijdje door.

Onzeker over borsten
Helemaal erg wordt het wanneer we een kijkje mogen nemen in de manier waarop Patrick, alias zijn alter ego Djon, TV maakt. Van Rhijn is bijzonder ingenomen met zijn eigen capaciteiten: ‘We maken een reportage over onzekerheid over je eigen lichaam. Lekker illustratief met al die bikini’s. ‘Ik ben onzeker over mijn borsten’ – hup, borsten in beeld. ‘Ik ben onzeker over mijn buik’ – hadsjiekidee, inzoemen die vetrollen’. Mogelijkerwijs beschrijft Van Rhijn zijn sex & rock ’n roll-leven zo uitgebreid om als vet contrast met zijn bestaan als goede vader te dienen. Want, zodra het kind er is, neemt het seksgehalte van het boek wat af. Terwijl de auteur ons tot aan de geboorte uitvoerig op de hoogte brengt van de fysieke kenmerken van elke vrouw die hij opvoert, komen we bij de juf van de basisschool van Lila opeens niet meer te weten of het een lekker ding is. Maar, Van Rhijn weet haar wel treffend te citeren als het om zijn vaderschap gaat: ‘Ik zit al dertig jaar in het onderwijs, maar ik kan je eerlijk zeggen dat ik in al die jaren niemand heb gezien die zo blij, en zo lief, en zo enthousiast met zijn kind omging als jij’. Ook zijn advocate (wel een lekker ding) beaamt zulks volmondig.

Effectbejag
Ondertussen zitten Djon en zijn ex het leven van hun dochtertje volledig te verkloten: het duo gaat uit elkaar waarna het getouwtrek om de zorg voor het kind begint. Van Rhijns analyse van de strijd als een gevecht om ‘wie de beste ouder is’ is correct maar bekend. Interessant en voor een ervaringsdeskundige als ik zeer herkenbaar, is het kijkje in de wereld van de rechtspraak en de Raad voor de Kinderbescherming. Jammer dat ook deze passages te kampen hebben met goedkoop effectbejag: bij een zitting is Djon’s moeder aanwezig en juist op het moment dat hij iets wil gaan zeggen, gaat haar mobieltje af, waarna hij alleen nog maar kan stotteren. Haar aanwezigheid is opmerkelijk omdat dit soort rechtspraak uitsluitend achter gesloten deuren (dus zonder publiek, zelfs zonder moeders van betrokkenen) wordt gevoerd. Aan dramatisch materiaal ontbreekt het Van Rhijn niet: de verhaallijn doet denken aan de film Kramer versus Kramer. Net als Dustin Hoffman, ontdekt Djon het plezier van het single vaderschap en ook hij trekt na een paar jaar aan het kortste eind als zijn vrouw à la Meryl Streep het kind mee krijgt. Maar Van Rhijn beschikt helaas niet over de vaardigheid om zijn materiaal om te zetten in een Hollandse variant van de filmklassieker uit de jaren zeventig. Het boek blijft steken in de afrekencultuur die we kennen van websites als fotovanmijnex.nl. Ik vraag me oprecht af of hij zijn dochter met dit boek nu een grote dienst bewijst. Mijn tip voor Patrick: leer Zweeds, verhuis naar Zweden, zorg dat je in de buurt van je dochter blijft. Uit je boek begrijp ik dat de bimboos in Zweden nog veel lekkerder zijn dan in Nederland. Twee vliegen in één klap!

Patrick van Rhijn: Weg van Lila, een autobiografische roman over de strijd van een vader om zijn kind
Karakters Uitgevers b.v.
Oktober 2007
ISBN 978 90 6112 007 0
320 pagina’s
Prijs: € 18,95