Er zijn verhalen die je op slag een hernieuwd vertrouwen geven in het verschijnsel Mensch en er zijn verhalen die dit vertrouwen stuk slaan. Dit verhaal is er een uit de laatste categorie. Hoe de Nederlandse emigrant Willem Wijma in Australië een soortement zaaddonor werd. En hoe hij na zijn dood door zijn donorkinderen beroofd werd van zijn erfenis. Huiver en lees verder.
Wereldnieuws
Vorige week werd Janna de Jager-Wijma (53) opeens wereldnieuws. Voor Nederlandse en Australische nieuwsmedia was de Groningse moeder uit Stedum een week lang dankbaar onderwerp van gesprek. De reden? Het Hooggerechtshof in Sydney sprak zich uit over de verdeling van haar vaders’ erfenis. Janna was er niet bij. ‘Nee, ik kon niet gaan. Mijn man ondergaat deze week een hartoperatie, dat is toch belangrijker dan die rechtzaak.’ Ze zucht. ‘Ineens komt alles samen.’
Donorkinderen
Janna werd op 4 juli 1954 geboren in Cooma, Australië. ‘Mijn vader Willem werkte daar als Nederlandse emigrant op een boerderij, moeder Trijntje zorgde voor ons.’ Maar het huwelijk tussen haar ouders was geen lang leven beschoren: na een paar jaar keerde Trijntje met haar dochters terug naar Nederland. Vader Willem bleef alleen achter in Australië en werd conciërge bij een apartementencomplex in Sydney. De emigrant verveelde zich echter niet. In 1957 leerde hij een bloedmooie Australische kennen: de 27-jarige Constance Sullivan.
Nadat het eerste kind was geboren, smeekte ze hem om een tweede en een derde kind. Mijn vader moet stapelgek op die vrouw geweest zijn, want ook hier stemde hij mee in.’
Onvruchtbaar
‘Al gauw kreeg hij wat met die vrouw,’ vertelt Janna. ‘Jaren later hoorde ik van hem dat het wel een vreemde relatie was. Mijn vader vond het bijvoorbeeld verdacht dat hij nooit ‘s avonds of ‘s nachts bij zijn vriendin mocht langskomen. Toen Constance na twee jaar zwanger raakte, kwam hij erachter waarom niet: ze was getrouwd met ene Ed Sullivan, die onvruchtbaar bleek te zijn. Maar via mijn vader probeerde Constance toch haar kinderwens te vervullen. Ze wilde het kind houden en ze wilde tegelijk getrouwd blijven. Ze vertelde mijn vader dat haar man nergens van op de hoogte hoefde te zijn: hij zou de kinderen van hem opvoeden als zijn eigen kinderen. Mijn vader ging hiermee akkoord. Nadat het eerste kind was geboren, smeekte ze hem om een tweede en een derde kind. Mijn vader moet stapelgek op die vrouw geweest zijn, want ook hier stemde hij mee in.’
Spermadonor
Zo verwekte de bedrijvige emigrant in tien jaar tijd een compleet buitenechtelijk gezin: hij speelde zijn rol als officieuze spermadonor met verve. Constance kreeg drie kinderen, Julie, Geoffrey en Scott en haar man, Ed Sullivan, bracht ze groot als zijn eigen kroost. Janna: ‘Die man dacht dat hij drie kinderen op de wereld had gezet, en voedde ze met veel liefde op. Constance heeft hem zijn hele leven voor de gek gehouden, verschrikkelijk toch? Elke vader heeft toch het recht om te weten wie zijn kind is en wie niet?! Ook haar eigen kinderen wisten van niets, zij hebben pas later van mijn vader gehoord hoe de vork in de steel zat!’
Foto
Intussen vergat Willem Wijma zijn Hollandse dochters niet. Janna: ‘Om de paar jaar kwam hij naar Nederland om ons te bezoeken. Op een keer nam hij een foto mee van een mooie, jonge vrouw. Hij zei niets, hield alleen de foto omhoog. Ik voelde de bui al hangen. “Pap,” zei ik, “dat je een andere vrouw hebt vind ik niet erg, maar wel dat ze nog zo jong is. Ze had je dochter kunnen zijn!” Mijn vader glimlachte. “Dit is Julie, ik heb haar gemaakt: ze is mijn dochter. Je hoeft je nergens zorgen om te maken.” Apetrots was hij; een onvergetelijk moment.’
Testament
In 1995 reisde Janna naar Australië. Samen met haar dochter Sabine maakte ze een reis Down Under en uiteraard maakt ze een lange stop bij haar vader. ‘We logeerden zeven weken bij hem thuis. Tijdens ons verblijf liet hij zijn testament zien. Hij had heel wat bij elkaar gespaard in zijn leven. Nu hij wat ouder werd, wilde hij me laten zien hoe hij zijn vermogen zou gaan verdelen.
Hij had in zijn testament laten vastleggen dat zijn kapitaal naar zijn Nederlandse dochters zou gaan
Hij had in zijn testament laten vastleggen dat zijn kapitaal naar zijn Nederlandse dochters zou gaan. Verder had hij in zijn kluis nog 10.000 dollar liggen, bestemd voor zijn Nederlandse vriend Henk Korporaal uit Sydney. “Ach vader, waarom ben je nu al bezig met een testament?'” zei ik. “Waar maak je je druk om, jij haalt de honderd wel.” Maar dat bleek overmoedig, een tijd later werd hij opgenomen in het ziekenhuis. Hij begon echt te kwakkelen met zijn gezondheid.”
Lege kluis
Willem Wijma overleed in oktober 2001 op 75-jarige leeftijd. En opeens verschenen zijn drie Australische donorkinderen op het toneel. Janna: ‘Tot mijn stomme verbazing hoorde ik dat ze de crematie zo snel mogelijk wilde regelen, zonder te wachten op de Nederlandse familie. Dat heb ik nog net weten te voorkomen, ik wilde natuurlijk afscheid nemen van mijn vader. De crematie werd drie dagen uitgesteld. Ik sloot een lening om naar Australië te vliegen.’ Eenmaal geland, ontdekte Janna dat er nog veel meer aan de hand was. Het huis van haar vader, gelegen in toeristische plaatsje Port Macquarie, bleek een grote bende. ‘Ze hadden alles overhoop gehaald: van de klerenkast tot de keuken, het lag allemaal over de vloer. Ook de kluis was opengemaakt: helemaal leeg. Toen pas drong het tot mij door: die kinderen hebben vast naar vaders testamanet gezocht! Inderdaad: het bleek spoorloos, net als de 10.000 dollar die vader voor zijn vriend Henk Korporaal had bewaard.’
Versleten pyama
Maar de nachtmerrie voor Janna begon pas. ‘Ze wilden per se niet dat ik het lichaam van mijn vader nog zou zien. Met een hoop heisa heb ik dat toch voor elkaar gekregen. Toen ik hem zag schrok ik mij wild, ik begreep gelijk waarom ik hem niet mocht zien. Daar lag mijn vader: in een oude, versleten pyama in zijn kist! En even later zag ik op de crematieplechtigheid het nette pak van mijn vader terug: om het lijf van Geoffrey, zijn donorkind! Dat is toch totaal respectloos?’
Rieten mandje
Na de crematie werd Janna door de Australische donorkinderen uitgenodigd voor een lunch in de stad. ‘Ach, waarom niet, dacht ik. De sfeer tijdens de lunch was goed, we zaten op een gezellig terrasje. Toen moest Julie, een van de donorkinderen, plotseling weg. Ik zag haar een groot bankgebouw binnengaan, pal naast ons restaurant. Even later kwam ze terug met een mevrouw in een mantelpakje. Zij bleek advocaat te zijn en had een rieten mandje bij zich, met allemaal papieren erin. Ze vroeg of ik even wilde tekenen. Waarvoor? vroeg ik. Nou, of u wilt bevestigen dat Julie, Geoffrey en Scott, de donorkinderen, de rechtmatige erfgenamen van mijn vader waren en dus recht hadden op de erfenis!’
Geplunderd
Het gevecht om Wijma’s erfenis was begonnen. ‘Toen ik niet wilde tekenen, begonnen ze te smoezen. Hun gezichten stonden op onweer. “We gaan weg,” besloot Geoffrey en liep vlug naar de auto toe. Er was iets aan de hand, maar wat precies wist ik niet. Even later viel het kwartje: ik zag het fototoestel van mijn vader om Geoffrey’s hals hangen. Ik snelde naar het huis van mijn vader, maar het was al te laat. De televisie, de videorecorder, ze hadden alles meegenomen. Het hele huis was geplunderd, tot op de laatste fles.’
Uitgetrokken wenkbrauw
Janna deed meer bizarre ontdekkingen. ‘Ik wilde niet tekenen, maar deze donorkinderen lieten zich niet voor een gat vangen. Ze hadden stiekem een stukje wenkbrauw uit mijn vaders lichaam getrokken voor een DNA-test, om zo aan te tonen dat ze zijn kinderen waren. Waarom hebben ze dat niet voor zijn dood gedaan? Nu kan hij zich niet meer verdedigen! Nee, ze hebben totaal geen respect voor mijn vader gehad.’
Rechtzaak
Nadat Janna weer was teruggekeerd naar Nederland, ontbrandde een juridische strijd die vijf jaar duurde. Vorige week kwam de stijd tot een voorlopig einde. Het Hooggerechtshof van Sydney gaf de donorkinderen gelijk. Julie, Geoffrey en Scott mogen meedelen in de erfenis van Willem Wijma. Janna: ‘Het ergste is dat de rechter Julie, het oudste donorkind, heeft aangewezen als executeur: zij mag nu de erfenis verdelen. Ja, natuurlijk dat doet pijn. Maar het belangrijkste is dat ik mijzelf recht in de spiegel kan aankijken.’
Hoger beroep
De Groningse gaat niet in hoger beroep. ‘Heel spijtig, maar het is niet anders. Ik heb er het geld niet voor.’ De gerechterlijke uitspraak betekent volgens Janna weinig goeds voor andere zaaddonoren. ‘Tegenwoordig heb je toch van die spermabanken? Daar doneren aardige mannen sperma aan andere stellen zodat zij toch kinderen kunnen krijgen. Als nu blijkt dat je zomaar als donorkind – ondanks alle afspraken – de erfenis van zo’n man kunt claimen, wat gaat er dan gebeuren in de toekomst? Mijn vader dacht dat hij een goede daad verricht had, maar nu wordt hem en ons een erfenis afgenomen! Hij is de dupe geworden van zijn eigen goedheid.’
Hoeveel kerels zijn al in dit snoetje getuind? Vermoedelijk een hele stoet want, de Amerikaanse schrijfster Christine Gallagher heeft al heel wat stof weten te verzamelen voor haar boeken 
Nog voor hij goed en wel was uitgesproken, werd gezinsminister Rouvoet al bekogeld door een paar 
