Wat wil De Man?

Deze eeuwige vraag die, volgens Freud althans, toch zo eenvoudig beantwoord kan worden, zorgt altijd weer voor nieuwe gespreksstof. Dit keer buigt zelfs een clubje zelfbenoemde ‘godinnen’ zich over deze vraag. En hoe! Het Godinnenspektakel, zoals deze club zich noemt, streeft niets minder na dan ‘het emanciperen van de mens’ door het ontketenen van een derde emancipatiegolf waarin mannen zich kunnen bevrijden van hun arbeidsmoraal. Enzo.

Oostindisch doof
Normaal gesproken houden wij ons Oostindisch doof voor dit soort ronkende initiatieven omdat het spektakelstuk doorgaans bestaat uit een snel leeglopende luchtballon. Maar voor het Godinnenspektal maken we toch een uitzondering omdat het gepaard gaat met een interessant betoog van Lauk Woltring, een trainer/schrijver/consultant die zich onder meer bezighoudt met kwesties als het opvoeden van jongens. Oké, ook Lauks stuk is wat zweverig maar bevat zeker ook inspirerende passages. Kerkganger of niet: leest dus gerust verder.

Iets goddelijks?
Wat willen mannen eigenlijk? Die discussie is de afgelopen jaren nauwelijks gevoerd of al bij voorbaat beantwoord met het eeuwige ranzige “Mannen willen maar één ding…”. Een derde emancipatiegolf is niet alleen een godinnenspektakel.  Daar doen ook de goden aan mee. In iedere man zitten immers ook vonkjes van het goddelijke.  Als minnaar en vader, als leider of artiest, strijder of denker; leraar, vakman, verzorger of toegewijd werker; kok, klusjesman, opvoeder of arts, ieder naar eigen maat en mogelijkheid en op zijn eigen plaats.

Integriteit
Veel mannen, jong en oud, zijn op zoek naar integriteit, naar wat stand houdt, wat werkelijk waarde heeft en houvast bij alle snelle veranderingen. Tegenover mediageweld en schone schijn tellen juist díe mannen die staan voor hun woorden, niet bluffen maar betrouwbaar zijn, ook als het tegen zit. Echte leiders zijn niet corrupt, maar luisteren, vragen en inspireren voorbij de volgende korte termijn targets. Opportunisme scoort nergens hoog, behalve bij hen die het spoor bijster zijn, in de reclame wereld, helaas bij veel politici, nog vaker aan de beurs en misschien even in de disco: beneveld door drank en drugs en ‘s morgens: “Naast wie wordt ik noú weer wakker?” Vluchtigheid is vaak een levensstijl waarin wanhoop en gebrek aan eigen betekenis verborgen blijft.

Vrienden
Vaak valt het woord ‘vrienden’. Dan doelt men op vriendschap door dik en dun, samen plezier, samen dingen doen, elkaar steunen als het er op aan komt en niet op blufkameraad­jes aan wie je je eigen ‘succes’ kunt meten: andere mannen als publiek voor je eigen pretenties. Concurrentie en wedijver halen het beste en het slechtste in mensen boven. Mannen raken dan wel eens het zicht kwijt op wat verder ligt. Voor vrouwen is het met een kinderwens of kind in hun buik noodzakelijk ver vooruit te kijken. Als mannen strijden en concurreren met andere mannen of bedrijven overheerst  vaak de korte termijn. Ga je voor meer winst, weer een nieuwe auto, pak, zonnebril, meer blingbling, of een vriendin waarmee je voor de dag kunt komen? Bij wie? Bij jezelf soms? Of investeer je in zelfkennis, ga je je kwaliteiten en dromen nog eens na, investeer je in een relatie, in je toekomst, in de wereld, eventueel in je kinderen?

Wezenlijk
Veel mannen staan voor de uitdaging meer balans aan te brengen tussen hun ambities buitenshuis, carrière en avontuur en hun leven binnenshuis, binnen hun relaties, het vormgeven van verzorging. Veel mannen zoeken naar wat nu wezenlijk voor hen is, velen zitten daar dicht tegen aan… Vanuit de oude kostwinnersrol en patriarchaat is streven naar inkomen, zekerheid en macht voor velen verworden tot eeuwig meedraaien in een economie waarin meer, meer, meer, en ter afleiding iedere keer weer iets anders, centraal lijkt te staan. Natuurlijk moet er brood op de plank, liefst met beleg en graag lekker, maar verder? Het gaat er om te leren van wat wij meemaken, dan is geen enkele ervaring voor niets geweest. Nederlands is hier een mooie taal: iets mee maken verwijst immers ook naar je eigen verantwoordelijkheid. Van gehoorzaam meerennen in de al dan niet fraai uitgevoerde tredmolen leren we weinig: hard werken om met de opbrengst luxe vakantie en spullen te kunnen kopen die ons moeten compenseren voor de gevolgen van al dat harde werk. Hele batterijen van reclamepsychologen en marketingeconomen hebben zich daarop toegelegd. Meer consumeren om even dat gevoel te krijgen dat je meetelt, er toe doet. Met tegenover de korte termijn kick van het nieuwe de lange termijn last van de schulden of zoeken naar een meer betalende baan. Advertenties proberen producten te koppelen aan onvervulde wensen. Als dat al zou kunnen, het blijft eeuwig onaf, het is immers slechts een afgeleide. Als bij iedere verslaving geven veel nieuwe consumptieartikelen slechts kort dat lekkere gevoel waar mensen naar op zoek zijn. Werkelijke bevrediging die langer duurt dan de steeds kortere productcycli is kennelijk een vijand van ‘de economie’, er moet immers gekocht blijven worden.

Vlucht naar voren
We kunnen echter niet blijven focussen op materiële welvaart en ‘economische groei als vlucht naar voren’. Groei van wat? Olie- en credietcrisis duiden op de waanzin in onze economie. Fantasiegeld flitst links en rechts over de wereld en laat soms kapotte bedrijven, kranten of hele steden achter zich. Dan kun je beter rustig en toegewijd juist dat doen waar je goed in bent, wat nodig is en daarvan genieten. Veel jonge mannen willen geen fulltime baan meer. Je kunt dan nog eens uitblazen, wat afstand nemen, iets vrijwillig bijdragen en je extra ontwikkelen. Dat is bevredigender dan blingbling of het houvast in jezelf verliezen in schijnwerelden op het internet. Volwassen mannen willen hun vaderschap meer invullen. Samen dingen doen, ruimte voor experiment , ontspannen humor en waar mogelijk delen in de verzorging van hun kinderen. Niet meer dat loodzware uitgeput thuiskomen na weer een dag buffelen en haasten, langzamerhand iedere aantrekkingskracht voor elkaar verliezen, waarna mooie spullen, sarcasme en cynisme de gapende leegte moeten vullen.

Balans
Mannen en vrouwen staan niet tegenover elkaar. In relaties gaat het om een balans tussen wat beide partners inbrengen.  Áls er al  tegenstanders zijn, dan zijn wij mannen of vrouwen dat vaak voor onszelf: de stereotypen waarin wij leven, de illusies die wij najagen en de verhoudingen waarin wij werken en consumeren. Die vervreemden ons van onze eigen mogelijkheden, onze partners en onze kinderen en  lossen uiteindelijk weinig op; het is immers nooit genoeg, we tasten de omgeving aan en blijven met een onbevredigd gevoel achter. We moeten toch naar een meer duurzame economie. Laten we acht slaan op de wereld voor onze kinderen, ontwikkelen wat nodig is en liever minder maar beter produceren en consumeren. Dan kunnen én mannen én vrouwen arbeid en zorg combineren. Een héél ander perspectief dan deze regering heeft:  vrouwen massaal aan het werk terwijl  verzorging en opvoeding in het verdomhoekje komen. Mannen en vrouwen die dat willen en kunnen zetten betere voorbeelden neer voor een volgende generatie en geven samen vorm aan integer leiderschap.