>Meedoen is belangrijk dan winnen, zou je tegen je kinderen kunnen zeggen nadat je de oranje vlaggen weer hebt opgeborgen. Of zeg je liever: ‘Voetbal is pas totaal als je wint’, zoals gisteren op een spandoek te lezen was. Wat is de opvoedkundige waarde van vier weken voetbal kijken?
Met bloed besmeurde shirts
Het WK van 1978 was een leerzame les voor mij. Ik zag mannen met donkere zonnebrillen en uniformen aan terwijl mijn vader de betekenis van het woord dictator uitlegde. Ik zag hoe de Oranje-shirts met bloed besmeurd raakten en wist dat voetbal oorlog was. En ik zag Rensenbrinks bal tegen de paal stuiteren en wist dat alleen doelpunten tellen.
Wat leren kinderen van het WK?
Wat leren onze kinderen van de finale van 2010? Als ze echt naar het scherm hebben gekeken, zullen ze weten dat de beste spelende ploeg wint. Als ze op de geluiden in de huiskamer afgaan, zullen ze zeggen dat de scheidsrechter Nederland heeft bestolen. Want aan die goal ging buitenspel vooraf en die aanval waar het Spaanse doelpunt uit voortkwam, werd ingeleid door een Spaanse doeltrap die een Nederlandse corner had moeten zijn.
Afrika is meer dan een rammelende collectebus
Maar ze weten nu ook dat Afrika veel meer is dan plaatjes van hongerige kinderen. Kleur, dans, vrolijkheid, chaos, ritmische muziek en een vriendelijke, oude man die lang in de gevangenis zat en toch vrede sloot met zijn bewakers. En ze weten nu dat je (bijna) de beste van de wereld kunt komen wanneer je als team samen speelt.
Kinderen zullen ons vierkant uitlachen
Over een jaar of twintig zullen onze kinderen lacherig op dit WK terug kijken. Sterker nog: ze zien de buitenspeldoelpunten en de ongetelde goal van Engeland voorbij komen en zullen ons vierkant uitlachen. Hoe kònden wij blijven kijken naar wedstrijden die zo werden beïnvloed door evidente menselijke fouten en FIFA-ego’s die weigerden het spel hiervan te zuiveren?
Deutschland über alles
‘Oh, ik ben voor Duitsland,’ zegt IJsbrand nadat ik hem heb verteld dat Spanje heeft gewonnen. Het driejarige knulletje ging even voor de aftrap naar bed om de klok rond te slapen. ‘Dus jij bent voor Duitsland?’ vraag ik. ‘Verstandige keus. Dan heb je meer kans om in je leven WK-finales mee te maken en vooral om er een te winnen.’
Deutschland über alles: ook dit adagium is dus (onbedoeld) een les die kinderen trekken uit de WK, zelfs al heeft die Mannschaft niet eens de finale gehaald. Ik had hem liever uitgelegd wat driemaal is scheepsrecht betekent, maar goed. We moeten ermee leren leven, we moeten hen ermee leren leven. Niettemin: Oranje bedankt voor jullie strijd, inzet en formidabele prestatie!
Henk Hanssen