Wat begon als halve grap, groeide uit tot een cross-mediale uitgeverij. In 2000, drie maanden voor de geboorte van mijn eerste kind, raak ik geïrriteerd over het feit dat de boekhandels uitpuilen onder gewicht van de moederboeken. Samen met een stel gelijkgestemde collega’s, richt ik deze site op. Ik ga praktische boeken over het vaderschap schrijven en begin workshops te geven. Op verzoek van een tijdschrift schreef ik dit stuk over het ikvader-project dat mij tot een van de bekendere papa’s van het land bombardeerde.

Het kan verkeren in het leven. Het ene moment reis je als roving reporter de wereld rond, het volgende moment schrijf je over de fijne kneepjes van het luiers ombinden, de moedermaffia en het bewaren van de werk-privé balans.

Bekende papa
Vraag me niet hoe het kan maar ik vrees dat ik een bekende papa aan het worden ben. Af en toe, zoals vanmiddag, moet ik mezelf in de mijn arm knijpen om te geloven dat ik dit in deze film zit. Alleen al vandaag hingen er drie journalisten aan de lijn. De Viva Mama, een moederspecial van weekblad Viva, wil een reportage maken over de workshops die ik voor aanstaande vaders geef. BNR wil een interview over mijn boek Babymanagement. En een journaliste van het blad Kraamzorg vraagt wat er eigenlijk met ‘modern vaderschap’ wordt bedoeld of ik de lezeressen van haar vakblad kan adviseren hoe zij vaders meer bij de geboorte kunnen betrekken. Heb ik nu het hoogtepunt of het dieptepunt van mijn loopbaan bereikt? Vrienden en collega’s krabben zich kale plekken achter hun oren als ze mij in de media de blijde boodschap van het vaderschap horen verkondigen. Twintig jaar lang werkte ik als freelancejournalist voor allerlei week- en maandbladen, vooral reisbladen. Ik werkte in Libanon als oorlogsverslaggever, doorkruiste Madagascar met een oude stroomtrein, galoppeerde op een kameel door de Sinaï en rookte opium met de hoofdman van een Birmees bergdorp – om maar wat Heuse Heldendaden te noemen. Misdadigers, prostituées en politici kruisten mijn pad. Bedelaars, topsporters en schrijvers vertelden me hun verhalen. En in mijn vrije tijd was ik de onvermoeibare missionaris van het vrije leven. Een vriendin oké, maar no strings attached. De enige verantwoordelijkheid die ik in de afgelopen decennia heb gedragen is de zorg voor een plastic kamerplant. En nu? Nu geef ik een interview aan het blad Kraamzorg over de vaders van vandaag.

Als aanstaande vader schoot dit citaat van Lou Reed vaak door mijn hoofd: ‘I hope it’s true what my wife said to me. She said, babe, it’s the beginning of a great adventure.’

Welke rol heeft de vader van vandaag?
Vroeger, zei ik tegen die journaliste, vroeger was het glashelder. Een vader had drie functies: hij bracht het geld binnen, hij oefende binnen en buiten het huis gezag uit en hij verwekte het nageslacht. De laatste jaren zijn deze drie pijlers onder het traditionele vaderschap stuk voor stuk vermolmd, haast vergaan.Vrouwen zijn economisch zelfstandig, vrouwen zitten niet meer te wachten op een man die thuis met zijn vuisten op tafel slaat en zelfs voor zaad zijn vrouwen niet meer van jou afhankelijk. En als die Italiaanse professor met zijn kloonexperimenten succes heeft, is je rol als verwekker ook uitgespeeld. Welke rol heeft de vader van vandaag? De geschiedenis van deze site begint met deze vraag. In de maanden voor de geboorte van mijn eerste kind begin ik op internet en in de boekhandel naar een antwoord te speuren. Aan dikke pillen over geboorte is geen gebrek, aan aandacht voor de rol en de betekenis van de vader des te meer. Voor dit onderwerp is in de standaardwerken nauwelijks plaats.

Als er een competitie zou worden uitgeschreven voor Het Lulligste Vaderboekje Ooit Geschreven, gaat de hoofdprijs naar dit werkje van de Brit Peter Little.

Het Lulligste Vaderboekje Ooit
Ik tref enkel wat dundrukjes in het schap met titels als ‘Vaderschap voor beginners’ en ‘Ik word vader!’ Als er een competitie zou worden uitgeschreven voor Het Lulligste Vaderboekje Ooit Geschreven, een wedstrijd die ik graag zou organiseren, gaat de hoofdprijs naar de Brit Peter Little. De adviezen die deze auteur verstrekt in Het Babyboek voor Vaders zijn van het zeldzaamste soort onnozelheid. Wat te denken van de tip: ‘Laat een baby nooit buiten een winkel of een supermarkt staan, zelfs niet voor eventjes.’ Of van: ‘In hun eerste levensjaar besluiten babies niet bewust of ze willen poepen of plassen.’ Heel motiverend is ook pep talk die Little aanstaande vaders meegeeft: ‘Je zult heel lang niet zo belangrijk voor hem zijn als zijn moeder maar ten slotte zal hij je belonen door je ‘pap’ te noemen. Dan weet je dat je een plekje, hoe klein ook, in zijn leven hebt gekregen.’

In maandblad Men’s Health kreeg ik een column onder de titel IkVader. Had ik het daar nou maar bij gelaten…

Mijn doel: informatie eMANciperen
Het zijn dit soort leeghoofdige zinnetjes die me er toe aanzetten de informatie over zaken als geboorte, zwangerschap en opvoeding te gaan eMANciperen: te ontdoen van verkleinwoordjes en relevant en boeiend te maken voor de man die vader wordt. Ik start in column in Men’s Health en ik verzamel een aantal vaderende collega’s om me heen die zich kunnen vinden in mijn streven. De jongens van het Amsterdamse webdesignbureau Edividual zijn bereid een site te ontwerpen en onderhouden, in ruil voor een winstdeel dat tot op heden niet is uitgekeerd – van engagement wordt je niet rijk. In december 2000 gaat IkVader de lucht in. De titel is een knipoog naar Jan Cremer – vaderschap is immers minstens even avontuurlijk als rondscheuren op een motor. En bovendien geeft de naam IkVader aan dat we het vaderschap op onze eigen manier gestalte willen geven. Voor de duidelijkheid: als man, en niet als hulpmoeder.

Lulletje Rozewater
Hoewel de site nog lang geen encyclopedische vraagbaak is, zijn de reacties op de lancering overweldigend. Talloze mannen en, verrassend genoeg, ook veel vrouwen die de roze wolk beu zijn, sturen aanmoedigende e-mails. We breiden de site uit met een forum waar felle discussies ontbranden over kwesties die tot voor kort tot het vrouwendomein behoorden. De voors en tegens van kinderopvang, hoe vertel ik mijn vrouw dat ik een dagje minder wil werken én: mijn eerste luier. Geen onderwerp dat de digitale tongen zo los maakt als dit ooit zo verfoeide symbool van Lulletje Rozewater. Zo meldt Ruud over zijn luierdebuut dat het hem ‘allemaal honderd procent is meegevallen. Pas op latere leeftijd wordt het lastiger, dan blijft zoon/dochterlief namelijk niet meer stilliggen en graaien de handjes af en toe in een vers geproduceerde luier.’ Een forumbezoekers die zich tooit met de naam Space_tukker vraagt: ‘Iemand al katoenen luiers geprobeerd?’ ‘Nee,’ antwoord Thor. ‘Katoen gaat me weer net ff te ver. Die moet je namelijk ook weer uitwassen. Niet dat ik vies ben van de stront die dat jochie van ons produceert. Maar ik ben veel weg ivm m’n werk en ik wil m’n meissie niet met al het vuile werk opzadelen.’ Met andere woorden: wie durft nog te beweren dat mannen alleen beroerd worden door de boezem van Pamela Andersson of de kansen van Schumacher op weer een titel moet op dit forum even zijn licht opsteken.

‘Meneer Hanssen, wat doet u hier op de Negenmaandenbeurs? U moet hevig gefrustreerd zijn.’

Niet voor jou
Het succes van de site leidt pijlsnel tot een beursgang. In maart 2001 staan we in de RAI op de Negen Maanden Beurs, als eerste vaderstand in de historie van dit evenement, het grootste in zijn soort van Nederland. Als ik een paar uur voor opening een IkVader-vlag op het dak van de stand hijs, krijg ik de eerste radiomicrofoon onder mijn neus. ‘Meneer Hanssen, wat doet u hier? U moet hevig gefrustreerd zijn,’ luidt de eerste vraag van een Vara-reporter. Een reeks van andere media volgen zijn spoor. Ook van de beursbezoekers, negentig procent vrouw, oogsten we veel belangstelling. Al zijn er vrouwen die hun man meetrekken op het moment dat hij in onze richting wil lopen. ‘Nee Harry, we zijn hier niet voor jou,’ hoor ik een acht maanden zwangere dame sissen tegen manlief die juist een stap in richting vaderstand wilde zetten. De ‘confrontatie’ met het publiek geeft me de motivatie het IkVader-initiatief voor te zetten. Tijdens de vijf beursdagen praat ik met honderden moeders en vaders over de manier waarop zij zich voorbereiden op de komst van hun kinderen. De meeste vrouwen hebben scherp voor ogen wat hen te wachten, veel mannen verkeren in verwarring over wat er van hen wordt verwacht.

Ik ga boeken over het vaderschap schrijven
En zo kruipt het bloed waar het niet gaan kan: het vaderschap verandert ook in een journalistiek avontuur. Ik ga er boeken over schrijven. Het eerste, een scheurkalender die de vader door zijn eerste jaar heen loodst, verschijnt in het voorjaar van 2003. Het tweede, een praktisch handboek onder de titel Babymanagement voor mannen, een jaar later. Deze praktische gids waarin de managementmetafoor gebruik om mannen met de zorg voor baby’s vertrouwd te maken groeit uit tot een bestseller. Het boek wordt in vier talen vertaald en is nog altijd in druk. Er volgen drie nakomelingen: Zwangerschapsmanagement, Peutermanagement en Pubermanagement. Ik hoop dat IkVader er aan kan bijdragen dat gebrek aan adequate informatie in elk geval geen beletsel meer is.