De Papapremie

Het is bijna zomer maar toch ligt er een arctische ijslaag over ons land. Al jaren, al decennia. De zon kan branden zo fel hij wil, het pakijs van de status quo blijft onbeweeglijk op de polder drukken. Af en toe kraakt er wat, soms lijkt het vaderland waarachtig even open te scheuren. Als de leider van een politieke partij op het hoogtepunt van zijn carrière meldt zijn baan eraan te geven zodat hij meer voor zijn drie kinderen kan gaan zorgen. Als een minister zich terugtrekt omdat hij een gezin wil stichten of als een bewindsman voorstelt het kraamverlof voor mannen met een paar dagen te verruimen.

Beloftevolle discussies
Hear, hear! Applaus klinkt op, er ontstaan beloftevolle discussies. Maar het ijs is weerbarstig, zijn gewicht dempt het gekraak, zijn massa drukt de scheuren dicht en alles is zoals het was. Het aandeel van mannen in huishoudelijke zorgtaken blijft al jaren steken op 34 procent (SCP, 2013). En ondanks een reeks campagnes, pleidooien voor diversiteit en dreigingen met quotumregelingen, stijgt het aantal vrouwen in topfuncties jaarlijks met luttele tienden van procenten. Hoe lang willen we met deze cijfers nog voor de gekke Henkie van de EU versleten worden?

Morgen wordt alles anders
Het is tijd voor een bom, een bunker buster, de nucleaire optie. Ja, morgen wordt alles anders. Het probleem dat te weinig vrouwen doorstromen naar het topmanagement én het probleem dat te weinig mannen thuis de handen laten wapperen, met als gevolg dat hun vrouwen, schipperend tussen parttime banen, huishouden en mantelzorg, zich niet eens de gedáchte aan een veeleisende promotie kunnen toestaan. Studie na studie laat zien dat onzekerheid over de zorg voor de kinderen de voornaamste hindernis is voor vrouwen die een stevige managementbaan overwegen. Zelfs in het bewierookte Zweden aarzelen vrouwen een vijftigurige werkweek te aanvaarden als dat betekent dat zij hun kinderen van ontbijt tot en met diner achter het Winnie the Pooh-behang van de opvang moeten plakken. En tegelijkertijd tonen talloze onderzoeken aan dat financiële onzekerheid de voornaamste struikelblok vormt voor mannen die meer tijd achter kinderwagen en aanrecht willen spenderen.

Ouderschapsverlof werkt niet
Levensloopregeling, ouderschapsverlof – deze met veel bombarie gepresenteerde regelingen hebben het ijs niet kunnen breken. Waarom niet? Omdat je niet meer in aanmerking komt – voor ouderschapsverlof – zodra je kinderen acht jaar of ouder zijn. Omdat de regeling van beperkte duur is. En vooral, omdat zorg letterlijk wordt gekwantificeerd als een baan die niet meer dan de helft van het minimumloon waard is. Per zorguur mag je € 4,11 aan heffingskorting opstrijken tot een maximum van een paar honderd euro in de maand. Welke vader wil zich zo laten afschepen wanneer zijn vrouw doorstroomt naar een dik betaalde toppositie? Zijn netwerk, zijn marktwaarde, zijn promotiekansen, zijn vermogensopbouw – op alle fronten levert hij in wanneer hij meer dan de omineuze papadag in de kinderen investeert.

Fooi
Waarom zou hij haar agenda volledig van kinder- en puberzorgen verschonen als daar slechts een fooi tegenover staat? De Papapremie, meer een conceptueel denkraam dan een onwrikbare tarieflijst, legt een pleister op deze wond. De Papapremie kwantificeert de opportunity costs of labor oftewel de waarde van het werk dat hij níet verricht omdat hij voor de kinderen kiest. Wanneer we willen dat vrouwen niet pas vanaf de respectabele leeftijd van een Neelie Kroes of een Christine Lagarde de boardroom binnenwandelen zullen we, gegeven onze opvattingen over beperkte kinderopvang, vaders gerust moeten stellen door hun specifieke inbreng in de opvoeding te waarderen. En door deze waardering adequaat te honoreren. Zij een topbaan? Hij een Papapremie.