'Lang leve de Nederlandse man!'

Niets minder dan deze juichkreet prijkt op het omslag van het nieuwe boek De mythe van het glazen plafond van Marike Stellinga. Deze Elsevier-journaliste laat uitbundig de loftrompet schallen over ons mannen. Want, terwijl NL mannen – volgens Marike – in de media worden weggezet als ‘ellebogende Neanderthalers’ scoren we hoog op internationale ranglijsten waarin het gedrag van Neanderthalers eh, mánnen, met elkaar wordt vergeleken. We jagen eh, wérken efficiënt en maken ondertussen steeds meer tijd vrij voor de nieuwe secretaresse eh, de kids. En, we hebben geen moeite met een bazin boven ons. Zeker niet zolang ze er een beetje appetijtelijk uitziet, maar dat terzijde. Vrouwen zélf schijnen in elk geval massaal hun naaldhakken in het zand te zetten zodra er een bazin komt opdraven. Kortom, lang leve de NL man & lang leve Marike inderdaad! Want ze heeft nog meer te melden in haar boek…

Verfrissend
Stellinga draagt al een paar jaar bakstenen bij aan maatschappelijke discussies over de voors en tegens van kinderopvang, verlenging van het zwangerschapsverlof en diversiteitsbeleid. En dat op een uiterst verfrissende manier. Tijdens spreekbeurten, in haar artikelen én in dit boek maakt ze gretig gehakt van ingesleten gedachten die menigeen voor waar houdt. Neem Scandinavische landen. In vrijwel elk debat worden de voorzieningen in deze landen aangehaald als hét voorbeeld voor Nederland. Perfecte kinderopvang, riante ouderschapsverlofregelingen, ook voor vaders, en veel vrouwen aan de top. Stellinga ging kijken in die landen en beschrijft ‘de Nordics’ zonder dralen als een nachtmerrie.

nederlandse man toiletFeministische heilstaat
Vooral de ‘feministische heilstaat’ Noorwegen wordt niet gespaard. De Noren roffelen zichzelf nu op de borsten omdat ze in 2008, als eerste land ter wereld, beursgenoteerde bedrijven hebben verplicht hun raden van commissarissen voor veertig procent met vrouwen te vullen. Achtergrond voor deze drastische maatregel, zo schrijft Stellinga, was een internationaal vergelijkend onderzoek uit de jaren negentig waaruit bleek dat Noorwegen, bijvoorbeeld in vergelijking met de VS en Engeland, zeer pover scoorde op het punt van vrouwen aan de bedrijfstop. En dat terwijl het land toen al reeksen vrouwvriendelijke maatregelen had genomen om de doorstroming van vrouwen naar de top te bevorderen.

Onthutsend
Maar, waarom scoorde Noorwegen zo slecht? Het antwoord is onthutsend eenvoudig: omdat Noorse vrouwen nauwelijks in het bedrijfsleven werkzaam waren (en zijn), aldus Stellinga. Noorse vrouwen werken massaal in sectoren als zorg, onderwijs, horeca en kinderopvang. Niet verwonderlijk derhalve dat er weinig vrouwen doorstromen naar de top van het bedrijfsleven: ze werken er niet of nauwelijks. Toch is de quotum-maatregel doorgevoerd. Met, zo schetst Stellinga, als gevolg dat zes- tot zevenhonderd prima bestuursleden uit de raad is geschopt. Hun plaatsen zijn ingenomen door het kleine groepje vrouwen dat wel in het bedrijfsleven werkzaam is. Sommige vrouwen grossieren zelfs in commissariaten.

Harde noten
En zo kraakt de schrijfster van De mythe van het glazen plafond meer harde noten. Het is ‘onzin’ dat vrouwen vaker kiezen voor hun carrière wanneer de kinderopvang goedkoper en beter wordt. Het is ‘terecht’ dat vrouwen minder verdienen dan mannen. En, het is ‘onzin’ dat vrouwen beter of aardiger bazen zijn dan mannen. Van dik hout zaagt Stellinga planken door maar, ze weet haar stellingen solide te onderbouwen. Feiten, feiten, feiten. Stellinga blijft het herhalen – een heel boek lang. Het sixties adagium ‘Het persoonlijke is politiek’ telt niet voor deze econome. Stellinga is uit ander hout gesneden: ze verklaart het persoonlijke politiek taboe. Alleen de feiten tellen.

Werkende moeder
Pas helemaal op het eind van haar boek vertelt ze dat ze zelf een werkende moeder is van drie kinderen maar, ze vermeldt er direct bij dat kinderen alles behalve een voorwaarde zijn om deel te kunnen nemen aan het werkende ouders-debat. Kinderloze Heleen Mees is dus even welkom als moeder Roos Wouters, om maar twee vooraanstaande debaters uit deze arena te noemen. En ja, ook mannen, met en zonder kinderen, zijn van harte uitgenodigd.  Zolang de deelnemers hun idealen en persoonlijke ‘bewijzen’ maar thuislaten.

Koele blik
Wie met Stellinga’s verfrissend koele blik naar de zaken kijkt, krijgt een andere bril opgezet. De mythe van het glazen plafond is verplichte kost voor iedereen die serieus wil nadenken over de manier waarop we in Nederland werk en ouderschap het best kunnen combineren.  Geen zin om te lezen maar wil je Marike’s kruistocht tegen de onzin toch ondersteunen? Wordt dan lid van de fanclub die inmiddels voor deze dwarse schrijfster is opgezet.

De mythe van het glazen plafond
238 pagina’s
ISBN: 9789460031939
€ 15