Kinderopvangregeling moet nodig op de schop

De verbinding ‘vrouwen’ en ‘bezuinigingen’ vormt een explosief mengsel. Het felle verzet tegen bezuinigingen van ex-minister Rouvoet op de kinderopvangsubsidie was dan ook te verwachten. ‘Mama is boos!’ blogt Femke Halsema. Heleen Mees voorziet Japanse toestanden. FNV begint een handtekeningenactie. Hun zorg is terecht maar kortzichtig. Ze willen voorkomen dat vrouwen hierdoor minder gaan werken, maar kunnen beter pleiten voor een regeling die meer vrouwen aan het werk helpt.

Geen relatie tussen kinderopvang en arbeidsdeelname vrouwen
Het CBS en het SCP concluderen dat de explosief gestegen kinderopvangsubsidie de arbeidsparticipatie van vrouwen niet meer verhoogt. Mees riposteert dat hun berekeningen onbetrouwbaar zijn want gebaseerd op zelfrapportage (enquêtes). Een goed punt, maar ook ander onderzoek suggereert dat laagdrempelige kinderopvang veel vrouwen, vooral degenen buiten de beroepsbevolking, niet tot werken prikkelt. Econoom Didier Fouarge vergeleek de herintreding van kersverse moeders en de beschikbare kinderopvangcapaciteit. Zijn conclusie: kinderopvang heeft nauwelijks invloed op niet-werkende moeders. Zolang de doelmatigheid niet is aangetoond, is het onverantwoord er jaarlijks 3 miljard tegenaan te smijten die we ook aan onderwijs of de zorg kunnen besteden.

Kinderopvangsubsidie komt niet terecht bij laagbetaalden
Temeer omdat veel subsidie niet terechtkomt bij de doelgroep: laagbetaalde ongeëmancipeerde gezinnen. 266.000 van de 468.000 gezinnen met kinderopvang (57%) verdienen meer dan anderhalf keer modaal (52.500). Onder het mom van emancipatie betalen we jaarlijks dus vele miljoenen aan gezinnen die best zonder kunnen. En aan vrouwen die hierdoor geen seconde langer werken. Met een inkomen boven de Balkenendenorm ontvangt ons gezin jaarlijks tienduizend euro kinderopvangtoeslag. Ik zeg er geen nee tegen, maar absurd is het wel.

Peperduur stelsel
Terugdraaien van de bezuinigingen houdt wellicht iets meer vrouwen aan het werk, maar lost het probleem van een peperduur stelsel dat haar doel voorbijschiet niet op. De hartenkreet van Halsema c.s. klinkt sympathiek, maar bepleit feitelijk dat ruim een kwart miljoen bovenmodale gezinnen uit de subsidiepot blijven snaaien zonder dat het de emancipatie bevordert. In plaats van zich vast te klampen aan verworven rechten kunnen ze beter het effect van de subsidie op de arbeidsparticipatie van vrouwen laten onderzoeken, zodat het effectiever kan worden ingezet. Dan dalen de kosten vanzelf. Door de financiële prikkels alleen in te zetten bij groepen waar ze effect sorteren, kan Rouvoet’s opvolger jaarlijks een veelvoud van de voorgenomen 230 miljoen besparen. Laat de rijken hun eigen kinderopvang betalen en maak het voor behoeftige gezinnen desnoods helemaal gratis. Ik lever er mijn toeslag graag voor in.

Henk Noort is schrijver van diverse boeken over mannenzaken en columnist voor het FD.