Heb jij een IJsbrand gekend?

‘IJsbrand vermaakt zich op het IJs,  ’t ijsvermaak kan mij behagen, maar ik hoop toch zorg te dragen, dat geene onvoorzigtigheid Mij een ongeluk bereidt.’ Ja, je komt IJsbrand op de gekste plekken tegen.

Symbool
Zo schaatst-ie op deze literatuursite als symbool van de letter IJ voorbij. Het plaatje is afkomstig uit een boekje dat een 17e eeuwse variant van het Aap, Noot, Mies-leesplankje moet zijn. Ik geef toe, we hebben er lang over getwijfeld, over de naam IJsbrand. Want, wie noemt zijn kind vandaag de dag Vlammend Zwaard, zoals de originele betekenis luidt.

Raadsel
Hoe ze erop kwam, is me een raadsel maar, op een dag zei Ingrid: “Is Brand geen leuke naam?”
“Brand?”
“Ja, Brand. Brandje.”
“Nee, dan IJsbrand.”
“Ook goed. Noem jij hem IJsbrand, ik houd het op Brand.”
“Nee, als jij hem Brand gaat noemen, doen we het niet.”
“Okee, we zien wel. Misschien ga ik hem wel IJs noemen. Of op zijn Engels: Ice.”

Exit Hendrik
IJsbrand had heftige concurrentie te duchten. De eerste maanden luidde de werktitel Hendrik, een naam die in onze familie al vier generaties mee gaat en ‘dus’ door mij als topfavoriet naar voren werd geschoven. Tot mijn vriend Ruud op bezoek kwam. Stel dat hij een zoon krijgt en me vertelt dat hij hem de naam ‘Rudolf’ heeft meegegeven, wat zou ik daar dan van vinden? Had je geen sterkere koffie kunnen zetten toen je die naam bedacht, zou ik dan vermoedelijk tegen hem zeggen. Rudolf? Zo’n jochie krijgt toch geen kans een eigen identiteit te ontwikkelen. Hij blijft altijd in de schaduw van vader Ruud staan! Exit Hendrik. Welkom Finn. Lekker vlot, internationaal handig, krijgshaftige betekenis en omringd door de avontuurlijke nagalm van Huckleberry Finn. Maar, onderzoek leerde dat Finn met stip op nummer 17 is binnengekomen van de Populairste Namen Top-20. Exit Finn. Welkom Herman. Ruig, rake betekenis (‘Broer’) en omgeving door nagedachtenis aan Hollandste roemruchtste Herman – mijn jeugdidool en halfoom Brood. Ik was dan wel een fan van Brood maar niet van alle elementen uit zijn levensloop.

Kezen
“Hoe heet ie?”
“IJsbrand.”
Soms is de reactie direct: “IJsbrand?!’ Vaker is het even stil. En dan klinkt het: “Ja, ik heb een IJsbrand gekend.” Noem je zoon ‘Henk’ en niemand zal zeggen: ‘Ja, ik heb een Henk gekend.’ Iedereen kent Henken en Kezen en Karels en Danen en Timmen. “Het was een grote kerel, met lang blond haar,” zei vriendin Yvette. “Een oude collega,” zei de anesthesist. “Een eigenzinnige klasgenoot,” zei Rosa’s oppasmoeder.

Ice Jay Jay
Belangrijkste bezwaar tegen IJsbrand is dat het internationaal niet bepaald handig is. Stel hij gaat over een jaar of twintig in het buitenland studeren. “Hi, I’m Karen. And you?”
“IJsbrand.”
“Ice-whát? Are you named after an icecream brand? Which brand? Ola?”  “Nou ja,” zei Ingrid. “Daar vindt-ie wel wat op. Zijn andere twee namen zijn Jo en Jan, dan stelt ie zich toch voor als Ice Jay Jay? Doet het ook goed bij de rappers.” “Krijgt-ie wel concurrentie van Ice Jay- dat ís een rapper.”
“Ja, en vergeet Ice-T niet.”
“Heftige gozer. Nou ja, hij lost het wel op.”
“Okay, we doen het.”